نقش لابی اتاق بازرگانی مشترک ایران و انگلیس در باز شدن قفل روابط چه بود؟

مریم یعقوبی

بریتانیایی ها چندان چهره های محبوبی در دنیا نیستند این نگاه منفی را می توان در ضرب المثل های قدیمی نیز سراغ گرفت آنجا که در هر اتفاق بدی «کار انگلیس ها» فرض می شود. تاجران انگلیسی اما شامه اقتصادی تیزی دارند.

با وجود اینکه سفارت شان در ایران پس از اتفاقات چند سال قبل تعطیل شد و در تمام این مدت نیز مراودات دو کشور ایران و انگلیس در حد نازل کاردار غیرمقیم دنبال می شد به محض اینکه توافق هسته ای حاصل شد و هیأت های تجاری دیگر کشورها راهی ایران شده اند، تمام تلاش و قدرت لابی گری خود را به کار گرفتند تا دولت شان را وادار کنند سطح مناسبات را با ایران ارتقا دهد.

اتاق بازرگانی مشترک ایران و انگلیس از جمله نهادهای غیردولتی است که همواره در حل و فصل چالش ها یا تسهیل مناسبات و تقویت روابط نقش کلیدی ایفا می کند. سابقه این نقش افرینی ها هم به سال های دور بازمی گردد؛ اتاق مشترک ایران و انگلیس را باید از جمله قدیمی ترین اتاق های مشترک بحساب آورد که سابقه تشکیل آن به سال 1978 میلادی یعنی یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برمی گردد.

نکته جالب این که از ابتدای تشکیل این اتاق، ترکیب هیأت رئیسه آن همواره در اختیار چهره های سنتی بازار ایران مانند علینقی خاموشی، اسدالله عسکراولادی و علامیرمحمد صادقی بوده؛ ترکیبی که همچنان نیز دست نخورده باقی مانده است.

در جریان لابی ها برای مذاکرات هسته ای نیز این نهاد نقش کلیدی داشت. این نقش آفرینی در قالب اعزام هیأت های دوستی پارلمانی صورت می گرفت که در جریان این سفرها یکی از اعضای فعال «جک استراو» وزیر اسبق خارجه انگلیس بود.

پس از توافق نیز اعضای اتاق مشترک خصوصا در انگلستان تلاش های فراوانی برای جبران تعلل دولت این کشور در برقراری ارتباط با ایران انجام دادند.

رئيس اتاق بازرگاني ايران و انگليس با اشاره به رقابت آمريكا و اروپا بر سر بازار ايران گفت: « من از مدتي قبل شاهد هجوم شركت هاي آمريكايي و اروپايي به بازار ايران بوده ام و كسي نمي خواهد از اين قافله عقب بماند. نگرانی اصلی ما این است كه شركت هاي اروپايي با رژيم هاي ملي اغلب پيچيده براي دريافت مجوز صادرات به ايران مواجه شوند و همتايان آمريكايي شان در قالب يك فرآيند كسب مجوز يكپارچه تر و شفاف تر عمل كنند.»

دامنه این تحرکات به حدی گسترده و جدی بود که اعضای اتاق انگلستان ترجیح دادند رئیس این نهاد را برای چالاکی بیشتر تغییر دهند و سفیر اسبق بریتانیا در ایران را جایگزین وی کنند. آنگونه که نشریه اتاق مشترک ایران و انگلیس خبر داده است « بنا به اطلاع واصله از دبیرخانه اتاق بازرگانی بریتانیا و ایران لرد فیلیپس که از جمله قدیمی ترین پرزیدنت های اتاق بازرگانی بریتانیا وایران بود به سبب کسالت از کلیه مشاغل خود ازجمله عضویت درهیات مدیره اتاق مورد اشاره کنارگیری کرده است. با کناره گیری وی از عضویت در هیات مدیره اتاق سر ریچارد دالتن سفیر اسبق بریتانیا در تهران به عنوان یکی از پرزیدنت های اتاق انتخاب و جایگزین وی شد.»

تدارک اعزام هیات بلند پایه بازرگانی به ایران

از سوی دیگر اقدامات گسترده ای نیز برای اعزام هیأت تجاری از انگلستان به ایران در حال پیگیری است. باز هم بنا بر آنچه نشریه اتاق مشترک ایران و انگلیس خبرداده است« بنابه مذاکره و تبادل نظر با اتاق بازرگانی انگلیس و ایران درخصوص اعزام یک هیات بازرگانی - سرمایه گذاری بلند پایه بریتانیایی متشکل از شرکت های بزرگ انگلیسی مایل به کار وسرمایه گذاری درایران، اتاق انگلیس و ایران در تدارک اعزام هیات بلند پایه مورد اشاره به تهران همکاری کنند.

بنا بر توافق فیمابین دو اتاق، هیات موردنظر به دعوت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و انگلیس در معیت سرریچارد دالتون و مارتین جانستون دبیرکل اتاق برای مدت پنح روز ودر هفته اول اکتبر عازم تهران خواهند شد».

22339