عباس خاراباف: چندی پیش و در آستانه آغاز چهاردهمین دوره لیگ برتر فوتبال از طرف سازمان لیگ ایران اعلام شد که 16 تیم حاضر در لیگ برتر جهت حضور در چهاردهمین دوره این مسابقات جمعاً 1,647,408,496,500 ریال (حدود یک‌صد و شصت‌وچهار میلیارد و هفت‌صد و چهل میلیون تومان) هزینه کرده‌اند (و متأسفانه سهم بخش خصوصی از این مبلغ قابل‌توجه نیست). این در حالی است که به‌عنوان‌مثال و طبق ادعای کارشناسان از سال 1386 تاکنون برای پرتاب 8 کاوشگر فضایی ایران جمعاً کمتر از 20 میلیارد تومان هزینه شده است. چندی پیش نیز مدیرعامل یکی از باشگاه‌های پرطرفدار پایتخت، جمع بدهی دو باشگاه آبی و قرمز را حدوداً 120 میلیارد تومان برآورد کرد. درحالی‌که به گفته بسیاری از کارشناسان، دانش و فناوری و در مورد به‌خصوص آن، فناوری فضایی، می‌تواند بسیاری از مشکلات کنونی کشور را ازجمله بحران‌های بیکاری، امنیت، اقتصادی، فرار مغزها، آلودگی هوا، آب و محیط‌زیست و ... را حل کند، مقایسه بودجه در نظر گرفته‌شده در حوزه‌های مختلف نشان می‌دهد که دولت، علم و فناوری به‌خصوص فناوری فضایی را مدبرانه موردتوجه قرار نمی‌دهد.
بودجه‌های فضایی در دنیا
در یک مقایسه کلی بین 80 کشور دنیا که سازمان فضایی فعال داشته و درزمینهٔ فناوری فضایی سرمایه‌گذاری و هزینه کرده‌اند، سازمان فضایی آمریکا (ناسا) با بودجه حدود 18 میلیارد دلار در سال، پرهزینه‌ترین سازمان فضایی دنیاست. پس از به ترتیب روسیه با حدود 6 میلیارد، آژانس فضایی اروپا (اسا) با حدود 5.5 میلیارد دلار، فرانسه و ژاپن با حدود 2.5 میلیارد دلار، آلمان و ایتالیا با حدود 2 میلیارد دلار، چین و هند با حدود 1 میلیارد دلار و درنهایت کانادا و انگلستان با حدود 0.5 میلیارد دلار در رده‌های بعدی قرار دارند. طبق ادعای این مقایسه ایران در مقایسه با کشورهایی همچون آرژانتین، برزیل، کره جنوبی و اوکراین که حدود 0.2 میلیارد دلار برای بودجه‌های فضایی خود در سال در نظر گرفته‌اند نیز در وضعیت مناسبی قرار نداشته و چیزی حدود نصف این کشورها در زمینه فناوری فضایی هزینه می‌کند. این در حالی است در حال حاضر حتی کشورهای حوزه خلیج‌فارس به اهمیت فناوری فضایی پی برده و در حال سرمایه‌گذاری‌های عظیم در این حوزه هستند و به نظر می‌رسد کشوری مثل امارات متحده عربی که به‌تازگی در زمینه توریسم فضایی نیز بسیار فعال شده، بتواند در این حوزه پیشتازی کند.
دولت تدبیر با فناوری فضایی آشتی کند
با توجه به اینکه اولویت اصلی دولت تدبیر و امید افزایش کیفیت زندگی مردم و حل بحران‌ها اعلام شده است، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان این دولت باید بیشتر از دولت‌های قبلی به فناوری فضایی توجه و این بخش را تقویت کند. البته عده‌ای از کارشناسان اعتقاد دارند اشتباهات دولت قبل در استفاده نمایشی از پیشرفت‌ها و فعالیت‌های علمی به‌خصوص در زمینه فناوری فضایی، موجب شده تا دولت تدبیر و امید با احتیاط بیشتری در این زمینه اقدام کند. همین احتیاط به نظر بخش فضایی را تحت تأثیر قرار داده و ممکن است در کوتاه‌مدت و بلندمدت آسیب‌های جبران‌ناپذیری به این بخش وارد کند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان درست نیست که فناوری فضایی تحت تأثیر تصمیمات سیاسی باقی بماند و بهتر است با تدبیر بیشتر در این حوزه تصمیم‌گیری شود.
چرا فناوری فضایی؟
در حالت کلی هر نوع فناوری مرتبط با فضا را فناوری فضایی می‌گویند. البته فناوری فضایی جدای از دانش فضایی نیست؛ این دو ارتباط بسیار عمیق و گسترده‌ای باهم دارند. شناخت فضای پیرامون، نحوه طراحی و ساخت موشک‌های فضاپیمابر، دانش، فناوری و صنعت ماهواره، مدیریت و هدایت پروژه‌های فضایی سرنشین‌دار و بدون سرنشین، طراحی و ساخت فضاپیماهای فوق پیشرفته نظامی و غیرنظامی، ایستگاه‌های زمینی و فضایی، سامانه‌های موقعیت‌یابی و ناوبری فضایی و ... از شاخه‌های فناوری فضایی محسوب می‌شوند. فناوری فضایی کاربردهای بسیاری دارد و امروزه این فناوری از دوردست وهم‌انگیز فضا به ریزترین جزئیات زندگی روزمره ما تا حتی آشپزخانه‌ها نفوذ کرده است. کاربردهای فناوری فضایی امروزه قابل تفکیک از زندگی روزمره نوع بشر نیست. ناوبری ماهواره‌ای، ارتباطات راه دور، پخش ماهواره‌ای برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، پیش‌بینی وضع هوا و صدها کاربرد غیرمستقیم از فناوری فضایی به جزئی‌ترین لایه‌های زندگی بشر وارد شده است.
از طرفی فناوری فضایی دارای تأثیرات ماندگار قدرتمندی بر سایر بخش‌های صنعت به‌خصوص اقتصاد دارد که این بخش دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که شبیه هیچ‌یک از سایر بخش‌های اقتصاد نیست. به‌عنوان‌مثال باوجوداینکه در حال حاضر کشورهای زیادی به فعالیت‌های مرتبط با فضا مشغول هستند، فرستادن یک فضاپیما (از هر نوع آن) به فضا و انجام مأموریت فضایی کار بسیار پیچیده و پرهزینه‌ای است؛ اما اگر کشوری یا جمعی از کشورها با همکاری یکدیگر بتوانند این فعالیت‌های پیچیده و پرهزینه را به سرانجام برسانند، پیشرفت بسیار بزرگی را به دست آورده و از این پیشرفت مردم بسیار سود خواهند برد. به این دلیل که فناوری فضایی مشکلات بخش اشتغال را حل کرده، غرور و اعتماد ملی را افزایش می‌دهد، کیفیت زندگی مردم را دگرگون ساخته و گردش مالی بسیار بالایی نیز ایجاد می‌کند.
5353
نظر شما