گذشته ما زیباست، اما بی عیب نیست + تصویر

مروری است بر نسخه به ظاهر پزشکی برای رفع درد چشم و درد سر، اما با استفاده از طلسمات که برای مقدس کردن آن از بسم الله و حروف مقطعه و... استفاده شده است.

ما مسلمانان در طول یک صد و پنجاه سال گذشته، هر بار از گذشته خود صحبت کرده ایم، عمدتا روی جنبه های مثبت آن تکیه کرده ایم. این البته بسیار خوب است، به ویژه برای روحیه دادن به نسل جدید. اما در کنار آن، بهتر است روی جنبه های منفی نیز گاه تاکید کنیم. این کار دو نتیجه دارد. نخست این که اولا با این کار ما نوعی ارزیابی معتدل را به مخاطبان خود از همان نسل جدید خواهیم داد. این که خیلی نسبت به پیشینه خود غرّه نشوند و فریب نخورند که همه چیز دارند، بلکه بپذیرند که برخی از چیزها را دارند. دیگر این که وقتی نقاط ضعف و منفی را روشن می کنیم، سعی کنیم علل آن را نیز بیان کنیم. این که چرا و به چه دلیل آن نقاط ضعف را داشته ایم.
در سالهای اخیر، وقتی در یادداشتهایم روی این نکات دست می گذاشتم، متهم می شدم که میراث علمی گذشته را انکار می کنم. در حالی که اساسا چنین انگیزه ای نداشتم و ندارم. ما باید نقاط قوت و ضعف را همزمان ببینیم. اما به دلیل این که زیاد روی جنبه های مثبت کار کرده ایم، چشممان از جنبه های منفی دور مانده و به همین دلیل دقیقا علل درجازدن خود را در علم نمی دانیم. بنابرین اگر بنده نمونه ای در این زمینه بیان می کنم، نظرم تحقیر گذشته نیست، بلکه توجه دادن به جنبه هایی است که از آنها غفلت شده است.
بارها عرض کرده ام که تلفیق روشهای مختلف در حوزه های متفاوت علمی، یکی از دلایل اصلی عقب ماندگی است. این امر وقتی شکل بدتری بخود می گیرد که برخی از شبه علم ها وارد حوزه علم های طبیعی می شوند که هیچ راهی جز تجربه، راهگشای مشکلات آنها نیست. این که مثلا با طلسمات عجیب و غریب بخواهیم درد چشم را شفا بدهیم. می دانیم که داستان دعا جداست و نه ما مسلمانان که تمام مردم دنیا، پناه اصلی شان خداوند متعال است. شکل تصرف خداوند در امور، ربطی به جنبه های تجربی و علمی ندارد. ما دقیقا با چگونگی آن هم آشنا نیستیم. اما به هر حال می دانیم که خداوند عالم، این عالم را در تصرف خود دارد و از ما خواسته است که در مواقع مشکل از او بخواهیم آن را حل کند. اما نباید بحث طلسمات را که گاه از آیه و حدیث و بسم الله وغیره هم استفاده می کنند با دعا مخلوط کنیم. این خود یک دشواری است وسبب مقدس شدن کار طلسمات می شود که در فقه همانها مشکل جدی هم داشته است.
در اینجا می خواهیم یک صفحه از درمان چشم را با توجه به طلسمات که در یک نسخه خطی آمده نشان دهم و بگویم این قبیل نوشته ها تا اندازه میان ما نفوذ داشته و می توان حدس زد که چه اندازه ما را از کار علمی دقیق دور می کرده است. البته می دانم که چشم پزشکی در تمدن اسلامی تا چه اندازه پیشرفت کرده بوده و منکر آن نیستم. اما توجه داشته باشیم که در کنار آن، این قبیل امور، بخش مهمی از حل و فصل دشواریها را به ظاهر پوشش می داده و آن تخصص حتی در یک درصد پزشکان ما هم شناخته شده نبوده است.
اینجا یک نسخه پزشکی با این ویژگی هست که هیچ نشانی از آن به عنوان یک کار تجربی نیست. از سوی دیگر، مطلقا بحث از دعا و راز و نیاز با خداوند نیست. اما استفاده از کلمه بسم الله و حروف مقطعه قرآنی در آن هست. هیچ روایتی هم به عنوان پشتوانه وجود ندارد و ارائه نشده است. البته دو بیت شعر عربی کنار آن هست که در باره امام علی علیه السلام است. فکر می کنیم این روش، تا چه اندازه می توانسته است تاثیر منفی روی رشد علم در میان ما مسلمانان داشته باشد. این شما و این هم نسخه:

رسول جعفریان

 

آنچه در این نسخه آمده به این شرح است:
از جمله مجربات جهت دفع امراض و اوجاع اعضا به نحوی که از مشایخ کرام قدس الله اسرارهم به این فقیر رسیده و اجازه داده اند آن است که:
- اسم آن عوض را به عربی ملاحظه نمایند
- و هر یک از حروف آن را در میان حروف 1 هـ الله نوشته
- مرتبه دویم ترکیب نموده
- مرتبه سیم الف ها را نوشته حرف آن عضو را بعد از آن نوشته
- مرتبه چهارم ترکیب نمایند در میان مربع کهیعص حمعسق بدین صورت مثلا در «وجع عین» [درد چشم] بعد از بسمله به صورت بنویسند: بسم الله الرحمن الرحیم

رسول جعفریان


و اگر درد سر باشد به این صورت: بسم الله الرحمن الرحیم

رسول جعفریان

بعد از آن این اشکال را در تحت آن بنویسند:

رسول جعفریان

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 441230

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 8 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 20
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام A1 ۱۷:۳۵ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
    23 75
    شما واقعا دنبال چی هستی؟؟؟؟ با این مقالات
    • بی نام IR ۲۰:۱۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
      5 36
      له نظر من که دکتر دوست داره بهش توجه بشه؛ برای همین خیلی مینویسه
    • بی نام A1 ۲۱:۲۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
      6 36
      تو انتخابات مجلس متوجه می شی
    • بی نام A1 ۰۴:۳۹ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۸
      33 5
      کاری به خودش ندارم ولی حرفش بی ربط نیست مگه هشت سال با رمل و اسطرلاب پدر مردم در نیاودن
    • نمازی A1 ۰۷:۱۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۸
      26 5
      چرا نفهمیده حرف می زنید و قضاوت می کنید؟ دکتر اگر دنبال مقام بود ریاست کتابخونه مجلس رو به اون راحتی رها نمی کرد .. کسی شما رو مجبور نکرده مقالات ایشون رو بخونید
    • بی نام A1 ۱۱:۰۹ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۸
      13 2
      عالم اندر میان جاهل را /مثلی گفته اند صدیقان شاهدی در میان کورانست/مصحفی در سرای زندیقان حکایت دکتر هم حکایت عالم در این شعر سعدی است
  • محمد US ۱۷:۴۸ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
    15 38
    به علامت صهیونیست دقت کردید؟
    • بی نام A1 ۲۰:۱۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
      30 1
      ستاره شش پر از نمادهای باستانی است. امروزه با سیاسی شدن همه چیز برای ما حتی قادر نیستیم بپرسیم این ستاره علامت چیه؟ بی مقدمه میگوییم علامت صهیونیسم رو دیدی؟
    • طاها IR ۰۲:۲۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۸
      14 1
      اون علامت با علامت صهیونیستها فرق داره دوست من. شما پوارو بازیت گل نکنه ... این ستاره ی داوود هست و در زبان عبری به معنای واحد که صفتی از اصفات مبارکه و بی نهایت خداست . البته رژیم بی هویت صهیونست هم نماد خودش قرار داده اینو . ولی دلیل بر مالکیت این نماد برای صهیونیسم نیست
  • بی نام A1 ۱۸:۲۰ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
    17 2
    بر روی انگشترهایی با عنوان شرف الشمس هم یک سری اشکال و حروف حک میشود با ظواهر دینی.آیا اینها هم از موارد باطل نمی باشند؟؟
    • بی نام A1 ۱۹:۵۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
      17 2
      درباره ی شرف الشمس هیچ روایت حدیث یا نقلی از معصوم نیست . از غیر معصوم هم هزار و یک سبک و روش ذکر شده . به هر حال در حدیثی صحیح و حسن از امام صادق ع وارد شده : از کاربرد تعویذ و دعا و... که معنی آنرا نمی دانید حذر کنید . ونیز حدیثی دیگر که : خدا شفارا در حرام قرار نداده . و نکته مهمتر در رد شرف الشمس اینکه چه جور دعایی است که فقط بر عقیق زرد و یک نقش خاص و در ساعتی خاص از 19 فروردین باید حک شود و غیر از آن خـــــــــــدا دیگر دعایت را مستجاب نخواهد کرد بیشتر به کهانت شبیه است
  • بی نام A1 ۱۸:۵۹ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
    3 3
    خیر
  • بی نام IR ۱۹:۴۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
    6 4
    اگر تاریخ ایران بما هو ایران را زیر ذره بین بگذاریم زیبایی اش بیشتر است یا عیبش؟ به نظرم یکی از دلایل شکل گیری چنین جریاناتی دور شدن از مبانی اسلامی و یا افراط در آن بوده است.
  • بی نام IR ۱۹:۵۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
    25 4
    جالب اینه که هنوز هم دعا نویسی هست و خیلی از مردم هم یه اون متوسل میشن به نظرم یکی از وظایف علمای دین همینه که جلوی اینها رو بگیرن واقعا چرا رو منبرها بد این رو نمیگن
  • سیدحسین میرشرف الدین A1 ۲۰:۴۹ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۷
    13 7
    چند شب پیش در گفتگو با دوستانمان همین بحث تمدن اسلامیایرانی بود و اینکه چه نکته ی ظریف و نیکویی را بیان فرمودید در مورد شناخت همزمان و تاکید همسان بر نقاط قوت و ضعف. کاری که به عنوان مثال دکتر شریعتی انجام نداد و گزارشی از این دوران ارائه فرمود که سراسر خوبی و عظمت و قدرت بود و همین امر باعث شد تا سال ها جریان فکری و روشنفکری در باد عظمت گذشته بخوابد و به شناخت درست و صحیحی از گذشته مان دست نیابد و غرق رویاهای گذشته ی باشکوه شود و از حال و امروز غافل شود. شکی نیست تمدن ما، بس سرشار و بزرگ است اما این نیکوست که امروزه در مواجهه با تمدن نوین مدام از گذشته من سخن بگوییم؟ سپاس از نوشتار متقن و علمی شما.
    • بی نام A1 ۰۹:۰۹ - ۱۳۹۴/۰۵/۰۸
      0 2
      مطمئنید دکتر شریعتی از گذشته گزارش خوبی و عظمت ارائه کرده؟جهت نمونه میتونین کتاب تشیع علوی،تشیع صفوی رو مطالعه کنین تا متوجه بشین اینطور نبوده.
  • ali IR ۱۲:۵۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
    2 0
    سلام اقای جعفریان باسلام این چندمین بار است که این پیام را خدمتتان ارسال میکنم دلایلتان از اینکه گفته بودید تاریخ نگاری سید جواد طباطبایی پروژه ای الحادی است چیست؟ممنون میشوم جوابتان را به صورت خصوصی به ایمیلم ارسال کنید
  • چوپان زاگرس نشین IR ۱۳:۴۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۳
    1 5
    سلام برادر ،بین خود وخدا به نقدم با حسن نیت دقت کن ،با توجه به اینکه بنده خواننده نقدهای شما به مطالب ظهورم ،دوستانه عرض میکنم شما که از ظهور وبشارتهای آن بهره ای نداری ،چرا به خودت اجازه میدهی در آنچه که اطلاع نداری دم به دم اظهار فضل میکنی ودل یاران ولی خدا را رنجیده خاطر میکنی ،برادرم حکمت خاصه در این مهم ،عنایتی است که خدای متعال به اهلش میسپارد از کجا میدانی اگر زمان صفویه مغلطه ای صورت گرفته در این دوره هم همان باشد،آخر مومن خدا این چه استدلالی است که برگزید ه ای. با اندک معلومات تاریخی با دل منتظران بازی نکن ،اگر کسی هم در این باب قصد دکان داری وبازار گرمی داشته باشد ویا خیانت خدا رسوایش میکند واگر اشتباهی سهوی باشد اصلاحش میکند برادرخوبم برای رد دلسوزیم در حق برادرم به دلت سر بزن .
  • واعظ IR ۰۴:۲۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۴
    3 1
    آقای دکتر شما که اهل حکمت هستید به نظرتان وقت آن نرسیده مرکزی راه بیفتد و این نسخ شبه علم را جمع آوری و مورد مداقه و بررسی قرار دهد؟ غربی ها که امروز به این سطح از پیشرفت رسیده اند این کارها را خیلی وقت پیش انجام داده اند برای نسخ علوم غریبه موجود در کتابخانه هایشان ولی ما به بهانه همین خرافی بودن کلا این متون را دور انداخته ایم. به راستی که این اقدام ما از خرد به دور است. باید حتما انگلیس تتمه این نسخ را هم از ما غارت میکرد تا ما قدر آن را بدانیم؟
  • مهدی IR ۱۰:۰۵ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۴
    1 0
    لطفا، سند نسخۀ خطی را هم برای پژوهش بیشتر بنویسید.