به گزارش خبرآنلاین به نقل از ایبنا، برنامه روز جهانی صلح شامگاه یکشنبه، 30 شهریورماه با حضور گری لوئیس، نماینده سازمان ملل در ایران، حجتالاسلام علی یونسی، دستیار ویژه رئیسجمهوری در امور اقوام و اقلیتهای مذهبی، آیتالله سید محمد موسوی بجنوردی و جمع دیگری از استادان فلسفه و حقوق در بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.
خلاصه اظهارات مطرح شده در این نشست را در جدول زیر می خوانید.
نام سخنران |
خلاصه اظهارات |
آیتالله دکتر مصطفی محقق داماد، عضو فرهنگستان علوم
|
* در بین نویسندگان، فلاسفه و حقوقدانان معمولا پدر صلح جهانی را ایمانوئل کانت، فیلسوف قرن هجدهم میدانند. لقب دادن کانت به این عنوان به خاطر تألیف رساله بسیار کوچکی است که وی 6 سال قبل از مرگش آن را تالیف کرده است. این رساله را به «صلح پایدار» در فارسی ترجمه کردهاند. البته برخی ترجیح میدهند از عنوان «صلح جاویدان» و «آرامش ابدی» براي اين كتاب استفاده کند. * کانت این کتاب را بعد از حمله فرانسه به پروس تالیف کرده و تحت تاثیر حال و هوای آن ایام بوده است اما اینکه چرا نام کتابش را چنین عنوانی گذاشته خود داستان دیگری است و برای این که انسان بداند منظور کانت از این عنوان چیست باید متن کتاب را بخواند. * کانت مسافرت نکرده اما بیشتر جغرافیای جهان را میدانسته . کانت در این کتاب مینویسد سالها پیش مهمانخانهداری هلندی این عبارت را با تصویری از یک گورستان بر بالای تابلویی بر سردر هتل خودش نصب کرده بود: «سرزمین آرامش ابدی یا صلح جاویدان.» * کانت در بخش دیگری از کتابش ادامه میدهد که ما نمیدانیم این عبارت درباره عموم انسانها صادق است یا ویژه سران دولتهاست که اشتهای سیریناپذیری برای جنگ دارند یا درباره فیلسوفانی است که در رویای خود صلح جاویدان را میبینند. * این عبارت نشان میدهد که کانت نام کتابش را از این تابلو گرفته است. برخی معتقدند این نام برای کتاب او حاکی از یأسی است که کانت برای صلح داشته است و میخواهد بگوید صلح جاویدان و پایدار تنها برای مردگان متصور است، چون انسانها تا زندهاند به دلیل فزونطلبی بشری به دنبال جنگند. * قبل از کتاب 130 صفحهای کانت، افرادی مانند گروسیوس فیلسوف هلندی کتاب «جنگ و صلح» را نوشت که به خاطر آن مدت ها در هلند ماندنی شد و 24 سال در تبعید بود. قبل از او نیز آکویناس دم از صلح زد و پیش از او نیز ادیان الهی از صلح حرف زده بودند اما چرا کانت را پدر صلح جهانی نامیدند؟ * قبل از کانت، علما، فیلسوفان و ادیان از صلح گفتند اما هیچ کدام برای آن ساز و کار ارائه نکردند و نظام تشکیلاتی پیشنهاد ندادند. کانت در کتاب 130 صفحهاي خود طرح سازمان ملل را پیشنهاد کرد و اندیشه تشکیل سازمان ملل برای کنترل و جلوگیری از جنگ از این کتاب شکل گرفت. * در این میان یکی از منتقدان کانت میگوید که با وجود رساله 130 صفحهای، به تعداد صفحات آن در آلمان بعد از او جنگ اتفاق افتاد و این نشان میدهد که کتاب کانت تأثیر چندانی نداشته است. *با وجود تلاشهای سازمان ملل متحد برای برقراري صلح اما همچنان خونریزی و جنگ وجود دارد و به نظر میرسد که باید به پیام بانکیمون، دبیرکل سازمان ملل متحد توجه کرد و در آموزش تامل بیشتری داشت. * اگر کانت نظام و تشکیلات پیشبینی کرد، این تشکیلات تنها با نیروی نظامی نمیتواند کار کند بلکه باید اعتلای فرهنگ صلح را مد نظر قرار داد و تنها راهش از آموزش و پرورش، خانواده و حتی کودکستان است. * درخواست دارم که مراکزی مانند آموزش و پرورش از طریق فیلم و کتاب، بچهها را عاشق صلح تربیت کنند. صدا و سیما نیز باید صلح و آرامش را مورد توجه قرار دهد به جای این که فیلمهای خشن و پر از خونریزی پخش کند. |
محمد مجتهد شبستری، مدیر گروه کلام و فرق اسلامی مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی
|
* 9 اصل صلح پایدار در جهان است. اصل نخست میگوید، صلح پایدار جهانی بدون عدالت و عدالت بدون صلح پایدار جهانی محقق نمیشود و صلح را بدون عدالت نمیتوان ایجاد کرد. نمیتوانید از گروه یا جامعهای صلح بخواهید بدون این که عدالتی در حق آنها داشته باشید. در واقع بدون عدالت صلح محقق نمیشود و بدون صلح هم عدالت محقق نمیشود. * اصل دوم صلح پایدار جهانی نبود گرسنگی و فقر است. صلح محقق نمیشود مگر این که گرسنگی از بین برود. ممکن نیست که در سطح بینالمللی دولتهایی رفاه داشته باشند و برخی در سطح پایینتر باشند و از آنها خواسته شود که با هم با صلح رفتار کنند. فقر حساسیت منفی ایجاد میکند و زمانی که این حساسیت ایجاد شد، در صلح زندگی کردن ممکن نیست. * در کتابی چندی پیش درباره دموکراسی خواندم که یک فیلسوف قدیمی میگوید انسان بهطبع، حسود است و نمیتواند ببیند که سرنوشتش در دست دیگری است و او قدرتش را به رخ میکشد. در آن کتاب نوشته بود که قدرت، حسدبرانگیز است و این بسیار به دور از تدبیر است که گروهی همواره قدرتشان را به انسانها نشان بدهند. * اصل سوم صلح جهانی پایدار رد مطلق خشونت است. خشونت با تحقق صلح در میان انسانها منافات دارد و بدترین نوع خشونت، خشونتی است که به نام دین اعمال شود. صلح پایدار جهانی بدون به رسمیت شناختن ذاتی و درونی همه اعضای جامعه جهانی و بدون توجه به حرمت درونی و ذاتی انسان از آن جهت که انسان، انسان است، میسر نیست. * کانت کسی است که این موضوع را بسیار زیبا مطرح کرده است. او میگوید که انسان تنها موجودی است که امکان یافتن حقیقت را دارد و حرمت انسان بدین است که میتواند حقیقت را بیابد. این نکتهای است که کمتر به آن توجه شده و دعواها از اینجا شروع میشود. این رسوبات مانع نزدیک شدن انسانها به همدیگر میشود. * اصل پنجم صلح پایدار کثرتگرایی در تفکر و دین است. این اصل به وجود نمیآید مگر این که بنیادهای کثرتگرایی انسانی به رسمیت شناخته شوند. * اصل ششم ضرورت گفتوگو است. گفتوگو برای شناساندن مسائل و به منظور برطرف کردن مسائل مبتلابه بشریت است. گفتوگو برای این نیست که حقیقت را پیدا کنیم بلکه هدف گفتوگو چیز دیگری است چون آیا اصلاً میشود ادعا کرد که میتوان حقیقت را پیدا کرد؟
* اصل هفتم صلح پایدار جهانی محقق نمیشود مگر اینکه تعلیم و تربیت بر اساس ارزشهای عالی دینی شکل گرفته باشد نه بر اساس تقلید و سنت. * اصل هشتم صلح جهانی پایدار تحقق نمییابد مگر زنان در تمام ساحتهای زندگی انسانی حقوقی مساوی مردان داشته باشند. * اصل نهم تحقق مناسب و شایسته حقوق اقلیتها است. اگر در جامعهای اقلیتها کماثر هستند و میخواهند موثر باشند باید موقعیت را فراهم کرد، تا بتوانند خودشان را بالا بکشند و در قدرت سهیم و تکامل فرهنگی داشته باشند و محرومیتهای خودشان را کم کنند و به عنوان یک گروه انسانی بتوانند خودشان را ترقی دهند. |
آیتالله سید محمد موسوی بجنوری، عضو هیأت علمی بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
|
* خداوند در سوره نساء درباره صلح سخن میگوید و برای خداوند امر خیر یک کبرای کلی است. صلح همیشه خیر است و خداوند روی آن تاکید کرده، چرا که صلح هیچ گاه نمیتواند امر ناپسندی باشد در حالی که جنگ، مذموم و ناپسند است. * هدف ادیان الهی صلح جهانی است. پیامبر اکرم (ص) نیز در رسالتش ادیان ابراهیمی و پیروان آن را به وحدت و دوری از اختلاف دعوت میکند، چرا که در جامعهای که توحید و یکتاپرستی حاکم باشد عدالت سرمشق قرار میگیرد. * امروز گروههایی مانند داعش و القاعده به نام اسلام جنایت میکنند، در حالی که پیامبر پس از فتح مکه گفت: امروز روز رحمت است. * ما با یهودیان و مسیحیان دوستیم و همه ادیان ابراهیمی در خداپرستی و خداشناسی وحدت دارند و پیامبر نیز در 1400 سال پیش ندای وحدت سر داد.
* شیعه به صلح جهانی معتقد است و می گوید صلح جهانی امری نیکوست و ما همه پیرو صلح جهانی هستیم و با جنگ مخالفیم. |
محمدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
|
* اگر این نظر که جنگ یکی از کهنترین کنشهای انسان چه در برابر طبیعت و چه در برابر یکدیگر بوده است درست باشد خواستاری صلح و آرامش هم از کهنترین آمال انسانی است. صلح، در برابر جنگ به معنای عام، کوششی برای برانداختن آن است. * گرچه غالب ادیان بنا بر طبیعت آموزههای خود و مخصوصا بدان سبب که قتل عمد یا سلب حیات عمدی از انسان را حرام میدانند از مدافعان صلح و آرامش بودهاند، اما اصحاب ادیان و مذاهب همه وقت به آن تعالیم عمل نکردهاند و قسمتی از طولانیترین و خونینترین پیکارهای بشر جنبههای دینی و مذهبی داشته است. * فیلسوفان برجسته و عارفان نامدار و متفکران بزرگ عالم بشریت همه وقت خواهان صلح بودهاند. ایجاد نهضت صلحطلبی به روزگار معاصر برای تحقق همین هدف، قطع نظر از هر تعلقی است، گرچه متاسفانه به دلایلی که حالا جای بحث آن نیست توفیق چشمگیر به دست نیاورده است. اصحاب همین نهضت یا عموماً صلحطلبان جهان نیز در تعاریف و مصادیق آن متفق نیستند. * مباحثی چون خلع سلاح عمومی و نهادهایی چون سازمان ملل متحد و دیوانهای بینالمللی و اندیشههایی چون گفتگوی تمدنها در برابر جنگ تمدنها هم با نهضت صلحطلبی جهانی مرتبطند، گرچه بازهم در برابر قدرتطلبی و سلطهجویی روزافزون قدرتهای بزرگ راه به جایی نبردهاند. * مردم جهان باید بدانند که جنگ و کشمکش به هر شکلی و به هر بهانهای خلاف عقلانیتی است که بشر خود را بدان آراسته میداند و نتیجهای جز افزایش خشونت و خونریزی و سرانجام ویرانی جهان نخواهد داشت. نشستهایی که درباره و برای صلح در هر جای دنیا برگزار میشود گرچه فاقد قدرت اجرایی است اما این فایده از آن متصور است که توجه مردم و مخصوصا زمامداران را تا اندازهای به خطری که بشریت را مورد تهدید جدی قرار داده است متوجه گرداند. |
حجتالاسلام علی یونسی، دستیار ویژه رئیسجمهوری در امور اقوام و اقلیتهای مذهبی
|
* از آنجا که دین ملعبه دست جنگافروزان برای جنگافروزی و خشونت شد، علم و دانش و هنر به خدمت جنگ درآمد و آن را تئوریزه کرد اما پشت صحنه جنگ کسانی بودند که جنگ را توجیه شرعی و علمی کردند. * در لشکرکشی اسکندر مقدونی نیز فلاسفهای حضور داشتند که آن جنگ را توجیه کردند. امروز هم در دنیا مکاتب و فلاسفهای هستند که بدترین جنگها و خشونتها را توجیه میکنند. خطر آنجاست که جنگ تقدیس و خشونت مقدس و جنایت توجیه شود.
* امروز شاهدیم به نام دین بدترین جنایت ها علیه بشریت صورت می گیرد؛ چه به وسیله اسراییل یا مسلمانان جاهل و چه در گذشته، در جنگ های صلیبی و جهان گشایی های بنی امیه و بنی عباس باشد. * با کمال تأسف مدعیان دین پرونده های سنگینی در ارتکاب جنایت به نام دین و خدا دارند و امروز بشریت به این وسیله تهدید می شود. * پیام دین اسلام، سلام یعنی صلح است.: اسلام به ما می آموزد که وارد جرگه صلح جویان شویم و از جنگ افروزی و خشونت که راه شیطان و شیطان پرستی است دوری کنیم. امروز بشریت به قرائت رحمانی از دین احتیاج دارد چرا که همه انسان ها در معرض تهدید هستند. * رئیسجمهور امروز کشورمان نفی خشونت را پیشنهاد کرد و این پیشنهاد مورد توجه همه کشورها و اقوام قرار گرفت. همانطور که سالها پیش رئیس جمهوری اسبق کشورمان گفتوگوی تمدنها را پیشنهاد کرد، این استقبال از صلحخواهی و گفتگوی تمدنها نشان میدهد که جهان خواهان آرامش و صلح است. * مردم ایران از هر قبیله و گرایشی مشکلی با هم ندارند و یکدیگر را دوست دارند و عاشق صلح هستند اگر دخالت و توطئه خارجی در میان نباشد، زیرا خداوند مردم را بر فطرت صلح و مهربانی آفریده است. آقای رئیسجمهوری در شعار نفی خشونت همچنان مصمم است و بنا دارد این شعار را در داخل کشور، منطقه و دنیای خارج تحقق بخشد. * در بسیاری از رسانه ها همه گرایش های قومی- مذهبی وجود دارد و تا جایی که دخالتی نشود بین مردم مطلقا مشکلی وجود ندارد. دخالت ها از سوی کسانی است که می خواهند بر مردم سلطه داشته باشند و آنها را مدیریت کنند. خداوند مردم را در فطرت صلح و مهربانی آفریده است و جنگ و خشونت برخلاف فطرت است. آنچه که اتفاق می افتد از سوی مدعیان حکومت بر مردمان است. |
/6262
نظر شما