چه کسانی صندوق ذخیره فرهنگیان را اداره می کنند؟

 تا قبل از این عضویت درصندوق ذخیره داوطلبانه بود. در بخشنامه، معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش آمده که این اقدام در راستای سیاست ها و اهداف دولت "تدبیر و امید" برای ارتقای معیشت فرهنگیان صورت می گیرد. بدیهی است که اگر فرهنگیان غیر عضو تشخیص بدهند که عضویت در صندوق به سود آنها است، داوطلبانه، تقاضای عضویت می کنند و نیازی به صدور چنین بخشنامه ای نیست. رفاه و معیشت با جبر و اکراه کمی مشکوک به نظر می رسد. نیت مسئولین از اجبار همه فرهنگیان به عضویت در صندوق، ممکن است خیر باشد، اما طبق قانون تاسیس صندوق ذخیره ، وزارت آموزش و پرورش حق ندارد حتی یک نفر را با اجبار به عضویت صندوق در بیاورد . حذف اساسنامه صندوق از سایت رسمی این موسسه، به این شایعه دامن زده که گویا اساسنامه را بدون اطلاع اعضای صندوق، تغییر داده اند.
صندوق ذخیره فرهنگیان یک موسسه انتفاعی غیر دولتی است که در سال ۷۳ در اجرای تبصره ۶۳ قانون برنامه دوم توسعه با هدف حمایت و کمک به تامین مالی فرهنگیان پس از دوران خدمت، تاسیس شد. صندوق ذخیره در اصل مکمل صندوق بازنشستگی است. طبق تبصره ۶۳ قانون برنامه دوم توسعه که در برنامه های بعدی توسعه تمدید شده است، فرهنگیان می توانند جهت افزایش قدرت مالی خود در دوران بازنشستگی ، ماهانه حداکثر مبلغ پنج درصد حقوق و مزایای خود را به حساب صندوق واریز کنند و دولت نیز موظف است همه ساله معادل مبلغ فوق را که به همین منظور در بودجه های سالانه منظور می شود، به صندوق واریز کند. صندوق، سهم الشرکه فرهنگیان یعنی جمع پرداختی عضو و پرداختی دولت به علاوه سود متعلقه را، در هنگام بازنشستگی و از کار افتادگی یا بازخریدی به اعضا و در صورت فوت به وراث آنها مسترد می کند. در این تبصره برای عضویت فرهنگیان از کلمه "می توانند" استفاده شده که دلالت بر داوطلبانه بودن عضویت در صندوق دارد.
علی اصغر فانی و معاون او سید محمد بطحایی براساس جایگاه حقوقی، به ترتیب رییس وبایب رییس هیات امنای موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان هستند. حسین مظفر و مرتضی حاجی دو وزیریشین آموزش و پرورش توسط فانی وارد ترکیب هیات امنای صندوق ذخیره فرهنگیان شدند. از اعضای سابق، غلامرضا کرد زنگنه، سید رحمت الله اکرمی و سید حسین شبیری در ترکیب هیات امنا حضور دارند، اما اسامی محمود بهمنی، سید محمد جهرمی، سعید رسولی، علی صدوقی، غلامرضا گرایی نژاد اعضای سابق هیات امنا در لیست جدید اعضا دیده نمی شود. با آمدن فانی ترکیب هیات مدیره صندوق نیز تغییرکرد. روح اله عالمی (مشاور اقتصادی وزیر)، شهاب الدین غندالی و گلدانساز به ترکیب هیات مدیره اضافه شدند و شهاب الدین غندالی ( معاون حسین مظفر در ستاد فرهنگیان قالیباف ) به عنوان مدیرعامل جانشین بهروز امیدعلی شد. از قدیمی ها بهروز امیدعلی و رحیم اسماعیلی دانا در ترکیب هیات مدیره حضور دارند و سعید فائقی (چهره ورزشی) و احمد زرهانی از مدیران قذیمی وزارتخانه هم وارد هیات مدیره شده اند.
صندوق در رشته های مختلف اقتصادی از ساخت و ساز مسکن و خرید و فروش زمین تا کارخانه داری و بیمه و بانکداری و خرید و فروش سهام و صادرات و واردات و.... بدون رعایت تشریفات قانونی معاملات (مزایده و مناقصه) فعالیت می کند. دلالی زمین و ساخت و ساز مسکن اصلی ترین منبع درآمد صندوق است. این صندوق متعلق به وزارت آموزش و پرورش نیست. هیات امنا نقش مجمع عمومی را به نیابت از اعضا برعهده دارند. یکی از انتقادهای اعضای صندوق، فقدان مکانیسمی برای نظارت اعضا بر فعالیت ده ها شرکتی است که توسط این موسسه اداره می شوند. اظهارات وزیر، معاون توسعه و پشتیبانی و مدیر عامل موسسه صندوق ذخیره مبنی بر اینکه صندوق ذخیره فرهنگیان در خدمت رفاه و معیشت فرهنگیان در طول خدمت باشد با فلسفه تاسیس و اساسنامه صندوق مغایر است. پیرامون میزان سرمایه، میزان سود، نوع فعالیت و وظایف این موسسه اطلاعات دقیقی منتشر نمی شود و همین امر به شایعات گوناگون دامن می زند. تلاش مجلس برای نظارت بر این موسسه تا کنون بی نتیجه بوده است. معلمان از این صندوق به عنوان صندوق پر از راز و رمز نام می برند. موسسات مضاربه ای مانند صندوق ذخیره به اقتصاد ملی کشور آسیب می زنند .
اساسنامه صندوق ذخیره که نحوه فعالیت هیات مدیره و رابطه اعضا با موسسه را توضیح می دهد مدتی است که از روی سایت صندوق ناپدیدشده است. این نگرانی وجود دارد که احتمالا بدون اطلاع ۸۰۰ هزار عضو فرهنگی صندوف، اعضای هیات امنا تغییراتی در اساسنامه صندوق داده اند. از آنجایی که این صندوق بر اساس مصوبه قانونی مجلس تصویب شده هر گونه تغییر در اساسنامه باید با مصوبه و حداقل اطلاع مجلس انجام شود و فرهنگیان هم در جریان آن قرار گیرند. عدم شفافیت، نبود نظارت اعضا، حجم بالای سرمایه (حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان) و انجام فعالیت های گوناگون از صادرات تا واردات و تولید و ساخت مسکن و خرید و فروش سهام بورس و وجود ده ها شرکت تو درتو در زیرمجموعه این موسسه که حتی مدیرعامل صندوق هم از وجود برخی از آنها بی اطلاع است، موسسه صندوق را به محیط مناسبی جهت رشد فساد و رانت تبدیل کرده است. اعلب اعضا از فعالیت صندوق ناراضی و به سلامت مالی آن مشکوکند. با توجه به نقش مخرب این موسسات در اقتصاد کشور شاید بهترین کار نظرخواهی از اعضا در باره انحلال یا ماندگاری این صندوق است.