تصمیمات و اقدامات دولت های نهم و دهم چنان بوده است که نه تنها بر شاخص ها و شرایط اقتصادی کشور اثر منفی داشت بلکه بسیاری از رویه ها و زیرساخت ها را نیز دگرگون کرد.

مریم یعقوبی

جمهوری اسلامی ایران در آستانه ورود به چهارمین دهه عمر خود است؛ طی این سال ها و در دوره 11 دولتی که تا کنون زمام امور اجرایی را در دست داشته اند، اقتصاد کشور فراز و فرودهای فراوانی را پشت سر گذاشته است.

بخشی از این تحولات معلول حوادث و اتفاقات پیرامونی مانند جنگ تحمیلی، تحولات اقتصاد جهانی و.. بوده و برخی دیگر نیز پیامد تصمیمات و اقدامات دولت های وقت.

اکنون و در حالی که یک ماه به آغاز سومین سال فعالیت دولت یازدهم باقی مانده است، می توان با نگاهی دقیق تر به آنچه در این دو سال انجام گرفته و نگرفته نگریست و اقدامات را ارزیابی کرد.

نکته مهم اما این است که دولت حسن روحانی وارث شرایطی است که در تازیخ ایران بی سابقه است. آنچه در دو دولت نهم و دهم بر اقتصاد کشور رفت چنان است که آشکار شدن عمق و گستره پیامدهای آن نه دو سال بلکه ده ها سال زمان می برد.

واقعیت این است که تصمیمات و اقدامات دولت های نهم و دهم چنان بوده است که نه تنها بر شاخص ها و شرایط اقتصادی کشور اثرگذاشت بلکه بسیاری از رویه ها و زیرساخت ها را نیز دگرگون کرده است.

دامنه اثرگذاری برخی از اقدامات دولت های نهم و دهم چنان  وسیع است که بسیاری از ساختارهای اقتصاد ایران را تحت تأثیر خود قرار داده است؛ فارغ از مثبت یا منفی بودن این تأثیرگذاری و گذشته از اینکه این تغییرات با چه هدف و نیتی انجام گرفته است به هر حال دولت یازدهم در شرایطی زمام امور را در دست گرفت که باید موضعی مشخص درباره این اقدامات اتخاذ می کرد. برنامه های مانند هدفمندی یارانه ها و پرداخت یارانه نقدی، مسکن مهر، انحالا سازمان مدیریت و برنامه ریزی و... از جمله این اتفاقات بودند.

تورم، نقدینگی، گرانی، کسر بودجه، بدهی به بانک ها و بانک مرکزی ، افت کیفیت و کمیت تولید، کاهش شغل، کاهش صادرات غیر نفتی و در کنار آن سوء مدیریت در مصرف درآمدهای ناشی از افزایش قیمت و حجم صادرات نفت که تحریم های بین المللی به واسطه تخریب وجهه بین المللی کشور، مسیر پیشرفت اقتصادی را نه تنها دشوار بلکه در برخی موارد مسدود کرد.

استقراض از بانک مرکزی و کسر بودجه

افزایش بدهی های دولت طی این سال ها به بانک مرکزی در شرایطی اتفاق افتاد که درآمدهای نفتی کشور به طور متوسط از روند رو به افزایشی برخوردار بوده است.(این جا)

منابع بانک ها در شرکت های دولتی

در کنار استقراض دولت از بانک مرکزی بخش دولتی و شرکت ها و موسسات دولتی با دریافت تسهیلات از شبکه بانکی مبالغ سنگینی را به بانک های کشور بدهکار شدند که هنوز هم این بدهی ها با بانک ها تسویه نشده است.

مسکن خانمان برانداز مهر

نتیجه این استقراض از بانک مرکزی منجر شد به بهم ریختگی بازار مسکن که به گفته وزير راه و شهرسازي دو طرح مسكن مهر و هدفمندي يارانه‌ها را اقتصاد‌برانداز بودند و باید در آن دولت اعلام شرایط بحرانی می شد.

واردات بی رویه کالا

از طرفی واردات کالا به نحوی در آن سال ها افزایش پیدا کرد که دیگر رمقی برای تولید داخل نماند. این واردات بی رویه منجر به افزایش آمار بیکاران شد. به نحوی که دهه شصتی ها دیگر امیدی به یافتن شغلی مناسب با تحصیلات و تجارب خود نداشته و به گفته نیلی مشاور رئیس جمهور نابساماني های اجتماعي مثل اعتياد به دنبال‌شان آمد.

خصوصی سازی یا خصولتی سازی

دولت نهم و دهم نه تنها در طرح مسکن مهر و هدفمندی یارانه ها مسیر را اشتباه طی کرد، بلکه در اجرای اصل 44 قانون اساسی که خصوصی سازی بود هم گام های بلندی رو به عقب برداشت. به نحوی که در سال 89، 90 و 91 حجم زیادی از واگذاری‌ها به سمت رد دیون رفت.

تضعیف مناطق آزاد تجاری

از سوی دیگر برای تقویت مناطق آزاد تجاری برنامه هایی در دولت قبل اجرا شد اما نتیجه ای متفاوت از برنامه های دیگر نداشت. تخلف‌های سنگینی در دوره هشت ساله گذشته درحوزه ساخت وسازهای جزیره کیش اتفاق افتاد به نحوی که جمعیت پیش‌بینی شده برای افق چشم‌انداز۲۰ ساله جزیره کیش، سکونت ۸۰ هزار نفر در آن بود، در حالی که پروانه سکونت برای جمعیتی حدود یکصد هزار نفر در این جزیره صادر شد.(این جا)

اشتغال

در حوزه اشتغال طبق يك پژوهش انجام شده در موسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي مشاهده شد در سال‌هاي ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ شرايط شگفت‌انگيزي بر پديده اشتغال حاكم شد. به اين معني كه شمار شاغلان در سال ۱۳۸۴ بر اساس آمارهاي رسمي ۲۰.۶ميليون نفر و در پايان سال ۱۳۹۱ نيز همين تعداد شاغل داشته‌ايم.

بزرگترین دلال برای دور زدن تحریم ها

پس از تشدید تحریم ها دولت قبل تصمیم گرفت در یک طرح بسیار خلاقانه تحریم ها را دور بزند. در چنین شرایطی دولت وقت ناگزیر به واسطه های غیررسمی روی آورد تا بتواند بخشی از هزینه های خود را از طریق فروش نفت به دلالان تأمین کند. این ابتدای ظهور پدیده ای به نام بابک زنجانی بود.

بزرگترین سرقت تاریخ، دکل نفتی که گم شد

بهره برداری ها از بزرگترین گنجینه ذخایر زیرزمینی کشور، نفت، تا بدانجا پیش رفت که سفارش خرید یک دکل نفتی پس از دو سال از پایان دولت دهم تبدیل شد به بزرگترین سرقت تاریخ ایران.

گرانی سکه و طلا

روند افزایشی قیمت سکه تا بدانجا ادامه داشت که آمارها نشان می‌دهد که طی 4 سال اول دولت محمود احمدی‌نژاد قیمت سکه حدود 87.7 درصد افزایش پیدا کرد.

افزایش قیمت ارز

جهت‌گیری سیاست‌های اقتصادی دولت‌های نهم و دهم به سمت افزایش نرخ ارز بوده است؛ اگرچه تحریم‌ها و محدودیت‌ها در افزایش نرخ ارز موثر بود، اما تحلیلگران اقتصادی معتقدند که همه اتفاقات تلخ گذشته را نباید به تحریم‌ها مربوط دانست و بدسیاستی‌ها و نبود تدبیر برای جلوگیری از آثار سوء تحریم‌ها در به‌هم ریختگی‌های اقتصاد بسیار موثر بود. به‌هرحال، تحت این شرایط، نرخ دلار در دولت‌های نهم و دهم 298.5 درصد گران شد.

 

22339

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 432535

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
8 + 2 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 31
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام A1 ۱۳:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    10 1
    یک سوال به نظرشما ایامسئولین به آخرت ایمان دارندیاخیر
  • بی نام A1 ۱۳:۳۶ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    7 1
    فقط فاجعه بدبختی عقب افتادگی فقر ظلم ستم دزدی خیانت 20سال راحت عقب افتادیم
  • بی نام IR ۱۳:۴۱ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    5 1
    اقای احمدی نزاد بمعنی کلمه خدمتگذار فقرا بود چو ن همانطور که گفته بو د در زمان دولت ش فقیری نمانده بو د همه از بین رفتند
  • عبدالله IR ۱۳:۴۳ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    1 10
    خداوکیلی بعداز 2 سال بجز انتقاد از دولت قبل و سیاه نمایی و سیاه سازی چه تدبیری بخرج دادید. 96 نزدیک است و روند اقبال به احمدی نژاد روز افزون.
  • صدای عدالت IR ۱۴:۰۲ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    7 1
    من که اصلاازش نمیگذرم امیدوارم خداهم ازش نگذره درضمن خانم نویسنده آماربالای طلاق ووفحشای وحشتناک این روزهاوهمینطورمجردموندن وافسردگی درصدبالایی ازدهه شصتی هاروهم اضافی کنید چقدرمادهه شصتی هابدبختیم.مرجع جون ...
  • اکبر A1 ۱۴:۰۳ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    3 7
    من موافق احمدی‌نژاد نیستم ولی دولت روحانی چه سعادتی برای مردم داشته است؟؟؟ مردم بیش از پیش در مضیقه هستن در دو سال اخیر، من از پس اندازم خرج کرده ام و دو تا حقوق، کفاف مخارج یک زندگی چهار نفره را نمیدهد.
  • بی انصاف RO ۱۴:۱۳ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    4 2
    امیدوارم این دولت کاری برای وضع اشفته مردم بکند و به گذشته کاری نداشته باشد. روحانی مچکریم
  • بهمن IR ۱۴:۴۰ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    27 2
    خیانتی که احمدنژاد کرد چنگیزخان مغول نکرد
  • بی نام A1 ۱۴:۴۹ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    2 6
    ما دگتر رو دوبا سیاه نمایی خدمات مجمود از ذهن مردم پاک نمیشه اشتباه داشته ولی تو چشم مردم مثل این دولت نگاه نمیکرد و از جیب مردم پول در بیاره مالیات مغازه از 200 هزار گردن 2 میلیون این دزدی از ملت هست این که ربطی به محمود نداره
  • وحيد ۱۴:۵۴ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    7 1
    حمله محمود افغان به ايران . خدا ازت نگذره .
  • بی نام IR ۱۷:۲۹ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    6 3
    ماموريتش همين بود
  • بی نام A1 ۱۷:۳۱ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    9 1
    تاریخ ایران از دو محمود آثار مخرب مشابه را ثبت کرده است، محمود افغان و محمود دکتر که اولی به مراتب اثرات سوئ کمتری داشت.
  • بی نام A1 ۱۷:۳۷ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    2 1
    به همه این مسایل سست شدن ایمان جوانان دهه شصتی به بعد ودر بعضی موارد بی دینی انها را با توجه به ادعاهای واهی رییس دولت 9 و 10 اضافه کنید سر پل صراط باید جواب ما پدر و مادر ها را بدهد خودش و دولت پاک دستش
  • بی نام A1 ۱۸:۳۷ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    25 4
    خدا لعنتش کنه که اه نفرین همه جوونا پشت سرشه
  • بی نام A1 ۱۸:۴۱ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    19 1
    یک تاریخ ایران را باخته ایم در هیچ زمان این همه اختلاس نبوده است حتی در کل تاریخ ایران این همه اختلاس نبوده است
  • بی نام A1 ۱۸:۴۲ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    20 2
    تاریخ ایران این همه اختلاس را جمعا در تاریخ ندیده است که در 8 سال اتفاق افتاده است حالا من بگم؟
  • بی نام A1 ۱۸:۴۳ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    22 3
    فاسد فاسد فاسد باز هم بگم ؟ باز فاسد
  • بی نام ES ۱۹:۰۵ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    13 1
    انشاله خدواند به سخت ترین مجازات او زا گرفتار کند متاسفم برای کسانیکه این همه دروغ و فساد را از او دیذنذ و باز هم مثل کبک سر خود را زیر برف برده و نمیخواهند خیانتهای او را را قبول کنند بیدار شوید و روز جزا را در نظر داشته باشید و خود را در گناهان او شریک نکنید بندگان خدا
  • مهدی IR ۱۹:۰۹ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    1 24
    وقتی حرف میزنی حداقل 4 تا آمار هم بده و با دولتهای قبل و بعد مقیسه کن و نتیجه گیری را برعهده خواننده بذار نه اینکه فقط دهان به بدگویی باز کنی . اینجوری خواننده را اقناع کردی ممنون
  • بی نام IR ۱۹:۲۵ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    15 2
    دولت کریمه و پاک. شانس آوردیم اسمش این بود که چنین بلایایی سر ما آورد. وای به اینکه اسم دیگری داشت که اونوقت ما به ناکجا اباد می رسیدیم.
  • غلامپور A1 ۱۹:۴۷ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    5 7
    یک سوال دارم: واقعا چرا پس از گذشت 2 سال از کنار رفتن احمدی نژاد، همچنان اینگونه اکثر رسانه های مجازی و غیر مجازی وی را میکوبند و تخریب میکنند؟ این حجم انتقادکردن یک مسئول دولتی که کنار رفته است، در طول تاریخ ایران که هیچ در تاریخ جهان بی سابفه است چرا؟ احمدی نژاد که عمدتا در این 2 سال سکوت کرده است. اما روزی نیست که شما او را نکوبید. دلیلش آن است که رسانه ها و اربابان قدرت هنوز از قدرت و نفوذ احمدی نژاد در دل توده ها میترسند و میخواهند به هر قیمتی که شده با دروغ و تهمت و بزرگنمایی و... او را در چشم مردم خراب کنند. آنها از ضعف عملکرد خود در این مدت 2 سال و بازگشت دوباره احمدی نژاد هراسناک اند.
    • احسان A1 ۱۳:۵۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۳۰
      0 0
      روی نکته خوبی دست گذاشتید. علتش این است که رییس جمهور قبل ار خویش سالاران نبود و انها را خون به جگر کرد و حالا که فردی متصل مدبر اجرابی کشور شده باید مردم را شیر فهم کرد. به نظر من وضعیت کشور هبچ فرقی نکرده. اگر سران بی کنکور یک شبه دکتری می گرفتند یا وام های میلیاردی بار همان طور است. توجه شما را جلب می کنم به بیان شیوای اقای ابطحی خطاب به اقای صادق خرازی و عبارت پر معنای تقسیم کنندگان شغل در کشور
  • علی A1 ۲۰:۰۴ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    7 1
    دولت فعلی هرچند ما ارادت داریم . فعلاٌ کارهای دولت قبل را ادامه میدند . از کارهای فضایی ، جراحی و کار سخت یارانه ها ، کارهای زیاد عمرانی ، خدمات الکترونیکی ، بازدید های شخص رئیس جمهور از بسیاری از شهرها و روستا ها ، ایستادگی جانانه در مقابل قدرت های جهانی ، فدرت هسته ای ، افزایش حقوق بازنشستگان برای اولین بار ، و... در کنار ضعف ها صحبت کنید تا افراد فکر کنند که شما نویسنده عادل و مسلمانی هستی .
  • بی نام A1 ۲۰:۲۳ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    3 1
    چنگیزخان مغول هم اینقد ایران رانابود نکرد که این بزرگوار کرد
  • بی نام A1 ۲۰:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    25 3
    احمدی نزادمساوی باچنگیزوهیتلروسیل وزلزله 10 ریشتری یهویی باهم
  • بی نام A1 ۲۰:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    6 35
    دكتر جانم بي صبرانه منتظرت هستيم ميميرم برا دكتر احمدي نژاد عزيز و دوست داشتني
  • کویر باور RO ۲۰:۳۵ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    8 1
    هشت سال به اصطلاح مدیریت این آقا از هشت سال دوران جنگ مملکت رو بیشتر به عقب انداخت... پاک ترین دولت واقعا که مسخره بود
  • بابک IR ۲۰:۵۴ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    0 1
    پس مغز متفکر اقتصاد ایران آقای فتحی پور کجا بود که مملکت به این وضع افتاد
  • حسام A1 ۲۰:۵۷ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۲
    4 1
    باسلام به نظربنده بایددرکشورتا کسی سرکارهست وکاراشتباه میکنه جلوشوگرفت حتماهمه یادشون هست که چه تبلیغی برای این دولت میکردن اونموقع کسی چیزی نمیگفت وجلوشون نگرفت نماینده مجلس یکی ازوظایف اصلیش همینه ولی متاسفانه کاری نکردن جالا دیگه فایده ای نداره بنده به عنوان کسی که به ایشون رای دادم ازتمام مردم ایران معذرت میخوام وهیچوقت خودمونمیبخشم خواهشاهرکسی مسولیت کارشوبپذیره حتی بادادن یک رای اشتباه ممنون
  • بی نام IR ۰۳:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۳
    28 2
    دکتر اشتباهی بود اشتباهی
  • سعید IR ۲۰:۴۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۳۰
    0 0
    احمدی نزاد سازمان برنامه و بودجه را منحل کرد تا هیچ کس از خرابکاریهایش سر در نیاورد . بازنشستگی پیش از موعد را با پنج سال ارفاق حقوق و پاداش نصیب بعضیا کرد . مدیران نالایق بر مسند بعضی ادارات گذاشت که اموال بیت المال را غارت کردند مثل خاوری مدیر کل بانک ملی . بابک زنجانی و .... البته کسانیکه ته مانده لیوان اب ایشان را به عنوان تبرک مینوشیدند و بر لباس سر و صورت میمالیدند نیز در سوء مدیریت و کشاندن کشور به لبه پرتگاه مقصرند . معاون اول پاکترین دولت تاریخ ایران در زندان معاون اجرایی ایشان اقای بقایی در بازداشت دکل نفث که مدیران دولت او خریدند به ایران نرسیده گم شده . ..... بسیاری از واحدهای پروژه مهر نصیب سرمایه داران شده سرمایه دار امتیاز واحدهای پروژه مهر را با یکی دو میایون