۰ نفر
۵ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۲:۱۲

موقعیت دین و رسانه در اینترنت شایسته پژوهش های متفاوت و متنوع است.در تحقیقی دانشگاهی که مدتی پیش توسط دنیا لطفی دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی با راهنمایی بنده انجام شد،تحلیل محتوای مطالب مذهبی سایت تبیان با رویکرد اقناعی مورد توجه قرار گرفت که برخی نکات آن روشنگر و مفید است.

در این پژوهش 159مطلب مذهبی سایت تبیان از روش تصادفی هدفمند انتخاب شدند و سپس با کمک نمونه گیری سیستماتیک جریان کار ادامه پیدا کرد و 10 شاخص اقناعی بر روی مطالب و متون اعمال گردید و سپس با انجام عملیات آماری میزان استفاده از هر یک از شاخص ها تعیین گردید و به دلیل توصیفی بودن موضوع از درصد فراوانی استفاده شده است.گزیده این پژوهشپیرامون پنج سئوال اصلی در پی می آید:

سئوال اول: چه میزان سایت تبیان برای اقناع مخاطبان از انواع اشکال ارتباطی (صوت،تصویر و متن) استفاده کرده است؟
رسانه های مدرن همچون اینترنت توانایی این را دارند که صوت، تصویر و متن و گرافیک را با هم به مخاطب عرضه کند ترکیب اشکال ارتباطی با هم میتواند تأثیر زیادی بر مخاطب بگذارد.صوت باعث می شود مخاطب یقین حاصل کند که منبع واقعی است و این مطالب از منبع مورد علاقه وی بوده است و محیط گرافیکی مناسب باعث آسایش روح و روان مخاطب می شود که در مجموع می تواند فضایی مناسب برای کاربر اینترنت فراهم کند تا اقناع را تسریع بخشد.آنچه نتایج آماری نشان می دهد این است که این سایت از 157مطلب(7/98درصد) از متن و تصویر استفاده کرده است و فقط 2مطلب(1/3درصد) که مقدار بسیار کمی است ازصوت و تصویر و متن استفاده کرده است و متن بدون تصویر وجود نداشته است.


سئوال دوم: چه میزان سایت تبیان از انواع بیان در مطالب دینی خود استفاده کرده است؟

همانطور که تصور می شد مقالات علمی - پژوهشی بیشترین نوع بیان را دارا بود که 83مطلب (2/52درصد) را به خود اختصاص داده است و بیان تاریخی - داستانی با 23 مطلب(5/14درصد) در رتبه دوم جای گرفته است و در رتبه سوم شعر و نثر قرار گرفته است که شامل 20 مطلب (6/12درصد) می باشد که همه این شعرها برای تاریخ 4/5/90 است که روز میلاد امام زمان (عج) است، این بدان معنی است که در بقیه روزهای سال از این نوع بیان اصلا استفاده نشده است.و بعد از آن احکام با 11 مطلب (9/6درصد)، نثر ساده و خودمانی با 10 مطلب (3/6درصد)، خبری 7 مطلب (4/4درصد) و تفسیر و تشریح قرآن و دعا 5 مطلب (1/3درصد) به ترتیب در مراتب بعدی جای گرفته اند.در ابتدای پژوهش انتظار می رفت که این سایت از متون ساده و خودمانی نیز استفاده زیادی بکند اما همانطور که مشاهده می شود در رتبه 5 قرار گرفته است و این موضوع می تواند تا حد زیادی از میزان همدلی مخاطب با سایت بکاهد.

سئوال سوم:سایت تبیان به چه میزان از پیام های هیجانی در اقناع مخاطبان بهره گرفته است؟
برای مؤثر ساختن تبلیغ، ناچار باید توجه مردم را به پیام جلب کرد(موساری،1998) و برانگیختن هیجان از روش های متداول برای این منظوراست(کیلبورن،1999).
میزان بهره گیری این سایت در پیام های هیجانی بالا 65 مطلب(9/40درصد) و پیام هیجانی 67 مطلب (1/42درصد) است.
پیام هیجانی یکی از شاخص های مهم اقناعی است که مخاطب بر اساس موضوعی خاص به سراغ اینترنت می رود تا در مورد آن موضوع خاص اطلاعات کسب کند و اگر این انتظار از سوی سایت برآورده نشود مخاطب به سراغ سایت های دیگر می رود تا نیاز وی ارضاء شود.


سئوال چهارم: مطالب دینی در سایت تبیان تا چه میزان دارای اعتبار منبع است؟

تأثیرات نگرشی ناشی از اعتبار منبع، یا باورکلی نسبت به منبع به گونه قابل ملاحظه ای مطالعه شده است.اولین بررسی ها نشان داد چنانچه نگرش ها درست پس از انتشار پیام اندازه گیری شود، منبع معتبر بیش از منبع کم اعتبار متقاعد کننده خواهد بود. بررسی های تجربی نیز نشان داد که مردم با بیاناتی که به افراد محترم و معتبر مانند رهبران دینی و اندیشمندان نسبت داده می شود، بیشتر موافقت می کنند(لورج 1936). به اعتقاد هاولند و همکارانش اعتبار پایین منبع به مخاطب اینگونه القا می کند که نتیجه گیری های او(منبع) قابل اعتمادنیستند پس نباید آنها را باور کرد(حکیم آرا 1388).
با توجه به اهمیت اعتبار منبع و قدرت اقناع کنندگی این شاخص وضعیت آن در مطالب مذهبی سایت تبیان ارائه می گردد.در سایت تبیان 97مطلب(0/61درصد) دارای اعتبار بالایی است و 51 مطلب (32درصد) دارای اعتبار متوسط و 11 مطلب (9/6) دارای اعتبار پایین است و هیچ مطلبی بدون اعتبار منبع وجود نداشته است.آمار نشان دهنده این می باشد که سایت تبیان از منابع معتبر بالایی استفاده کرده است و در شرایط خوبی قرار دارد.

سئوال پنجم:سایت تبیان چه میزان در مطالب دینی خود به منابع استناد کرده است؟
استناد به منابع معتبر باعث اطمینان خاطر مخاطب می گردد و این را به مخاطب القا می کند که نویسنده تفسیر به رأی نکرده است و اینکه بزرگان دین نیز بر آن موضوع اذعان داشته اند و مطالب را زودتر می پذیرد.استناد به منابع معتبر یکی از موارد اقناعی مهم است که در سایت تبیان رعایت شده است به طوریکه 117 مطلب (6/73درصد) دارای استناد بالا به منابع معتبر بوده است و34 مطلب (4/21درصد) به تعداد منابع کمی استناد شده است و 5مطلب (1/3درصد) به منبعی مستند نبوده است و 3 مطلب (9/1درصد) به دلیل بیان خودمانی و یا شعر و نثر نیاز به استناد به منبع خاصی نبوده است. همان طور که مشاهده می شود سایت تبیان در مواردی همچون اعتبار منبع و استناد به منابع از عوامل اقناعی بالاتر از 70درصد دارای اقناع کنندگی بالا بوده است و در مقابل در به کار بردن انواع اشکال ارتباطی، هیجان بالای موضوعات، ارتباط با وقایع روز درصد های کمی را به خود اختصاص داده اند که باید مورد توجه دست اندر کاران سایت تبیان قرار گیرد تا بتوانند بیش از پیش مؤثر و کارآمد باشند. یکی از بزرگترین محدودیت های این تحقیق نبود منابع کافی در حوزه دین و اینترنت و دنیای مجازی به زبان فارسی بود.رابطه دین و رسانه سالهاست مورد توجه دانشمندان علم ارتباطات است اما به دلیل نو بودن رسانه اینترنت این بعد دین و رسانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است.از دیگر محدودیت ها که این تحقیق را تحت تأثیر قرار داده بود نبود رقیب برای سایت تبیان بود، که این امر به جامع و مانع بودن تحقیق آسیب رساند.زیرا امکان مقایسه را از محقق گرفت و ارزیابی آن چنان که باید صورت می پذیرفت امکان پذیر نشد.
.

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 420034

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 15 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 2
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام AM ۰۶:۰۷ - ۱۳۹۴/۰۳/۰۶
    2 0
    نتايج جالبي داشت
  • بی نام RO ۱۶:۲۳ - ۱۳۹۴/۰۳/۰۸
    2 0
    سايت هاي خا رجي در اين زمينه خيلي فعالند كاش مقاييسه ميشد