بسیار دوست داشتم که بدانم اولینهای قوانین هوانوردی چه هنگامی مصوب شده تا بتوانم اولین بایسته ها را با وضع کنونی قیاس کنم، تا اینکه به قانون جالبی برخوردم که همه اش را در پایین خواهید خواند.
عکس بارگزاری شده در خبر ، عکس هوایی فرودگاه شیراز در 50 سال پیش است.
شایان نوشتن است در 90 سال پیش برخی شهرها به لحاظ درجه اهمیت ، دارای رونق بیشتری بودند که در این قانون به آنها اشاره شده تا آنجا که از خطوط هوایی بین آن دو شهر در این روزگار خبری نیست مانند : اصفهان به انزلی یا دزفول به اصفهان و ....و برخی نیز حتی اسمشان تغییر کرده از جمله:
بندر پهلوی: بندر انزلی
سلطان‌آباد: اراک
محمره: خرمشهر
دزداب: زاهدان
قره تو: روستایی در 13 کیلومتری شمال غربی قصرشیرین که اینک در خاک عراقست(با گوگل ارث نقشه هوایی منطقه و قره تو را جستجو کردم و آثاری از وجود یک فرودگاه قدیمی متروکه را یافتم).
بهرحال من از خواندن این قانون قدیمی ذوق زده گشتم به ویژه از بند "ز" ماده 8 این قانون! شما را نیز به خواندن آن دعوت می نمایم:
قانون واگذاری حق انحصاری هواپیمایی به مؤسسه هواپیمایی یونکرس
مصوب 20 بهمن ماه 1304 شمسی
ماده اول - مجلس شورای ملی حق انحصاری هواپیمایی را در سه خط ذیل برای مدت پنج سال از تاریخ تصویب و امضاء و مبادله این قرارداد به‌مؤسسه هواپیمایی (یونکرس) واگذار می‌کند که بلافاصله خطوط ذیل را برقرار نماید:
تهران بندر پهلوی - تهران بندر بوشهر - تهران قره‌تو.
تبصره - کمپانی یونکرس متعهد می‌شود که خطوط مذکوره را تا یک ماه بعد از امضای قرارداد دائر کند و اگر تا موعد مزبور دائر ننماید سه هزار‌تومان بلاعوض به دولت ایران بپردازد و دولت ایران در آن صورت حق خواهد داشت این قرارداد را فسخ نماید.
ماده دوم - مؤسسه هواپیمایی یونکرس متعهد می‌شود که خطوط پستی هوایی در ماده اول را به خطوط پستی هوایی اروپا متصل نماید و مکلف‌است که لااقل در ظرف سه ماه اول یکی از خطوط فوق را به خط پستی هوایی اروپا مرتبط سازد.
ماده سوم - دولت ایران از ماه بهمن 1305 تا مدت 18 ماه برای پرواز در سه خط فوق از قرار هر میل (کیلومتر) سه قران به عنوان کمک خرج به‌مؤسسه یونکرس خواهد پرداخت و بعد از انقضای هیجده ماه دولت ایران کمک خرج مزبور را قطع می‌نماید.
ماده چهارم - مؤسسه یونکرس متعهد می‌شود در هر هفته در هر یک از خطوط معینه در ماده اول پست دولتی را که کمتر از هفتاد و پنج سنگ (75کیلوگرم) نخواهد بود ایاباً و ذهاباً حمل نماید.
ماده پنجم - در تمام مدت کنترات کلیه اضافه نرخ پستی که از محمولات پستی هوایی اخذ خواهد شد پس از وضع مخارج اداری آن به مؤسسه‌یونکرس واگذار می‌شود ولی در صورتی که عایدات مزبوره از ماهی دو هزار تومان تجاوز کند مازاد آن پرداخت نخواهد گردید و هر گاه از دو هزار تومان‌کمتر باشد مؤسسه یونکرس حق مطالبه زیادتر از آن نخواهد داشت.
ماده ششم - تعیین تعرفه کرایه و شرایط مسافرت و محمولات و همچنین تعیین نرخ اضافی پستی منوط به نظریات وزارت پست و تلگراف و‌تصویب دولت خواهد بود و طیارات پستی یونکرس در شهرهایی که سر راه است و وزارت پست و تلگراف معین می‌نماید فرود آمده و صعود خواهد‌نمود.
ماده هفتم - طیارات یونکرس و سایر لوازم آن که برای حمل پست ضرورت دارد به استثنای بنزین و مواد دهنی (روغن) از پرداخت حقوق گمرکی معاف‌خواهد بود.
ماده هشتم - مؤسسه هواپیمایی یونکرس علاوه بر تعهدات فوق مراتب ذیل را نیز متعهد می‌گردد:
الف - واگذاری وسائل فنی و مستخدمین خود در عوض نقدی عادلانه به وزارت جنگ در مواقع جنگ یا انقلابات داخلی.
ب - در هر ماه یک محل خالی - در هر یک از خطوط - مجاناً به اختیار وزارت پست و تلگراف خواهد گذاشت.
ج - تأسیس یک باب مدرسه فنی هواپیمایی و آوردن طیارات تعلیمی برای تعلیم و تربیت طیاره‌چی و مکانیکچی ایرانی.
د - پذیرفتن لااقل دو نفر شاگرد ایرانی به خرج مؤسسه یونکرس متناوباً از طرف دولت برای تحصیل اطلاعات و معلومات لازمه در کلیه شعب‌هوانوردی خود.
ه - تأسیس یک کارخانه هواپیمایی بزرگ برای تعمیرات لازمه طیارات در تهران و کارخانه‌های کوچکتری در سایر نقاط مهمه هواپیمایی ایران.
و - تأسیس یک شرکت هواپیمایی ایرانی مطابق قوانین ایران.
ز - در صورتی که دولت بخواهد مؤسسه یونکرس متقبل می‌گردد که با شرایطی که از حدود شرایط این قرارداد تجاوز نکند موافق دستور دولت‌خطوط ذیل را دائر و برای اداره این امر طیاره‌چی و مکانیکچی ایرانی به قدر کفایت تعلیم و تربیت نماید:
تهران مازندران - تهران تبریز - تهران مشهد - بوشهر محمره - دزفول اصفهان - یزد کرمان - کرمان دزداب - کرمانشاه سلطان‌آباد - اصفهان پهلوی -بندرجز گنبد قابوس - بجنورد مشهد - دزداب تهران - سلطان‌آباد بروجرد - تبریز جلفا - تبریز به سرحد ترکیه - مشهد به سر حد ترکستان - مشهد به‌سر حد افغانستان تهران همدان کردستان.
ح - به کار انداختن چندین دستگاه از طیارات بزرگ سه‌موتوره در تمام مدت امتیاز و لااقل در صورت لزوم یکی از آنها را بلافاصله پس از تصویب‌و مبادله این قرارداد.
ط - در صورتی که دولت ایران مایل باشد که نقشه‌برداری مملکت به وسیله طیارات صورت گیرد مؤسسه یونکرس متعهد است که بر طبق قرارداد‌مخصوص وسایل فنی و متخصصین و طیارات مخصوص خود را که جهت این کار خواهد خواست به اختیار دولت واگذار نماید و فقط مخارج خالص‌آن را از روی صورت و قبوض دریافت دارد.
ی - و نیز مؤسسه یونکرس متعهد است که خط پستی هوایی چین را که در نظر گرفته است از طریق ایران ( یعنی از مشهد تهران و تبریز) قرار دهد.
ماده نهم - انتقال این امتیاز به هر نحوی از انحاء بدون تصویب مجلس شورای ملی به شخص یا به شرکت دیگری یا دولتی ممنوع و موجب الغاء‌این امتیاز خواهد بود.
ماده دهم - وزارتخانه‌های جنگ و مالیه و پست و تلگراف هر یک در حدود وظایف خود مأمور اجرای این قانون خواهند بود.
ماده یازدهم - دولت موظف است در قرارداد با کمپانی یونکرس تفتیش طیارات را در موقع ورود به ایران و خروج از آن منظور دارد.
ماده دوازدهم - در موقع بروز اختلاف در مواد این قانون مسئله به حکمیت سه نفر که دو نفر آن یکی از طرف دولت و یکی از طرف کمپانی معین و‌حکم ثالث مرضی‌الطرفین یا به قرعه معین خواهد شد رجوع می‌شود.
این قانون که مشتمل بر دوازده ماده است در جلسه بیستم بهمن ماه یک هزار و سیصد و چهار شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - سید محمد تدین
گردآوری: مصطفی ترک همدانی
وکیل دادگستری
Hamedani_law@yahoo.com
نظر شما