احسان میزانی: طی سال های اخیر در تولید و صادرات سیمان ایران پیشرفت های قابل توجهی حاصل شده است. آغاز ساخت و ساز در عراق موجب شده تا ایران بازار مهمی را در کنار خود داشته باشد. تداوم حضور در این بازار اما نیاز به توجه بیشتر به سرمایه گذاری در این کشور دارد چراکه رقبایی از فرانسه برای ساخت کارخانه تولید سیمان وارد کشور عراق شده اند. برای بررسی وضعیت تولید و صادرات ایران با مرتضی لطفی عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفتگو کرده ایم.
حال و روز صنعت و صادرات سیمان ایران چطور است؟
ایران در تولید سیمان چهارمین کشور جهان و در صادرات بالاتر از چین اولین صادرکننده سیمان است. ظرفیت تولید کشور 77 میلیون تن در سال است که قرار است تا چشم انداز 1404 به 102 میلیون تن برسد که رسیدن به این هدف عملیاتی است. پیش بینی می شود که در سال جاری 70 میلیون تن سیمان تولید شود. مصرف داخلی 56 میلیون تن است که اگر سال پررونقی برای ساخت و ساز پیش رو باشد که احتمال آن زیاد نیست، حتی ممکن است تمام تولید داخل به راحتی در داخل مصرف شود. در کشورهای اطراف ایران، ترکیه با حدود 56 میلیون تن، پاکستان با حدود 45 میلیون تن، عربستان و امارات مازاد تولید و قدرت صادراتی دارند. بخش جنوبی روسیه که تا همین اواخر واردکننده بزرگی بود، امروز اشتهای صادراتی نشان می دهد. در منطقه عراق با 13 میلیون تن بزرگترین بازار ایران است. در کنار عراق 17 کشور دیگر بالاخص افغانستان و کشورهای cis و شیخ نشین ها مشتریان سیمان و کلینکر ایران هستند حتی صنعت سیمان ایران بازار خوبی در مصر برای خود گشوده است.
نکته بعدی این است که حال و روز ایران در کارخانه سازی خوب است. امروز ما تقریبا بخش اعظم کارخانجات سیمان را با کیفیت قابل قبول در داخل کشور تولید می کنیم. من معتقدم اگر هوشمندانه رفتار کنیم، صادرات سیمان، صادرات کلینکر، صادرات دانش فنی و ماشین آلات سیمان می تواند در سبد صادراتی کشور جای خوبی داشته باشد.
صادرات به عراق به چه صورت است. می شنویم که بازار پرمخاطره و بی قانونی است.؟
صادرات هم به صورت زمینی از مرزهای مهران، شلمچه، چزابه و مرزهای شمال عراق و همچنین به طور دریایی ازبنادر خرمشهر و امام صورت می گیرد. 60 درصد صادرات 6 میلیون تنی سیمان ایرانی به عراق مربوط به گروه ماست. متناسب با سیاست های کشور،در حال احداث یک واحد سایش کلینکر در جنوب عراق هستیم. با دقت تحولات عراق و روند اقتصاد آن را برای توسعه حضورمان در تمام بخش های صنعت سیمان رو به رشد این کشور را پایش می کنیم.
چقدر از صنعت سیمان عراق باقیمانده و چقدر سرمایه گذاری های جدید داریم؟
عراق 25 میلیون تن در سال مصرف سیمان دارد. در حال حاضر 12 میلیون تن تولید در این کشور انجام می شود و حدود 10 میلیون تن کارخانه توسط فرانسوی ها، چینی ها و عراقی ها در شمال و جنوب در حال احداث است. اگر پشتیبانی متعارف بانکی از سرمایه گذاری گروه ما انجام شود. من تردید ندارم که قدرت رقابت ما در آنجا بسیار خوب است.
اوضاعتان در افغانستان چطور است؟
واحدهای تولیدی در شمال شرق ایران در حال صادرات به این کشور هستند. افغانستان 2.3 میلیون تن تولید دارد. این کشور سالانه یک میلیون و 650 هزار تن سیمان از ایران وارد می کند که 600 هزار تن آن را گروه ما تامین می کند. در بازار افغانستان همسایه جنوبی یعنی پاکستان از ما جلوتر است. این کشور امکانات سایش کلینکر ندارد.
در مقاصد صادراتی شما نام مصر را دیدم. نه روابط خوبی با این کشور داریم نه فاصله مان نزدیک است. توجیه اقتصادی این کار چیست؟
صادرات ما به مصر فقط کلینکر و از طریق بندر امام و چابهار انجام می شود. سال گذشته 300 هزار تن کلینکر به این کشور صادر کردیم. شمال آفریقا در خاورمیانه بزگ از نقاط رشد مصرف سیمان در سال های اخیر است. مصر برای ما حکم ورود به این بازار را دارد. البته این پروژه ضرر هم نمی دهد. وقتی حرفه ای باشیم تجارت هایی را می توانیم سامان دهیم که در نظر اول اقتصادی به نظر نمی رسد.
در بخش صادرات سیمان سفید چه اوضاعی داریم؟
قیمت صادراتی سیمان سفید دو برابر سیمان پرتلند است و به گمان من یک گزینه صادراتی خوب برای ایران است. سال گذشته 350 هزار تن سیمان سفید از ایران صادر شده که 250 هزار تن آن توسط ما انجام شده است. امارات و عراق اصلی ترین مشتری سیمان سفید ما هستند.
به عنوان یک صادرکننده بزرگ سیمان اگر از شما بپرسیم دو عامل بازدارنده توسعه صادرات کشور چیست شما کدام دو مطلب را بر می شمارید؟
در مسئله تولید، در مسئلعه بازاریابی و رقابت تکنولوژیک گروه ما سر پای خود ایستاده است. کمکی نم یخواهد بلکه نقشی هم در تامین ارز کشور بازی می کند اما اصلی ترین مشکل ما این است که وقتی کالایمان با عزت و قدرت رقابت می فروشیم و در مقابلش ارزهای معتبر بین لمللی می گیرم انتقال آن به کشور بسیار سخت، محتاج تغییر نوع ارز و طبیعتا پرداخت هزینه های گزاف و مکرر است. استعدای من این است که این مشکل را حداقل با کشور برادر، همراه و همسایه مان عراق به صورتی حل کنیم. برا یاین کار ا راهکارهایی داریم که شدنی است اما همراهی موثر دولت را می طلبد.
نکته دوم بالاخص با فضای خوبی که تیم دیپلماسی کشور در روابط بین المللی ایجاد کرده است. ضرورت توجه خاص وزارت خارجه به معقوله دیپلماسی تجاری است. در مذاکرات مختلف سیاسی دریایی از فرصت های اقتصادی پیش روی دیپلمات های ماست که باید برای شکار آن برنامه داشت، دیپلمات های اقتصادی تربیت کرد و به توسعه تجارت کشور همسنگ دفاع و امنیت کشور بها داد. این کاری است که برادرمان دکتر ظریف و تیم حرفه ای وزارت خارجه امروز به خوبی قادر به انجام آن هستند.
3535
نظر شما